Przeguby elastyczne

przegub elastycznyPRZEGUBY ELASTYCZNE – Ich właściwością jest umożliwienie tylko minimalnych odchyleń kątowych łączonych części wału, natomiast najistotniejsze jest tłumienie uderzeń, występujących w pracy układu napędowego. W efekcie przeguby elastyczne służą głównie do ochrony pozostałych elementów układu przed przeciążeniami i drganiami, występującymi nieuchronnie podczas pracy szybko obracających się mechanizmów.
Prawie zawsze komponentem przejmującym obciążenia i tłumiącym drgania w przegubach elastycznych jest guma, często zbrojona osnową tekstylną. Najprostszym przykładem przegubu elastycznego jest krążek wykonany z gumy zbrojonej włóknem, do którego z dwóch stron naprzemiennie przykręcone są trójpalczaste zakończenia wałów. To rozwiązanie może pracować zadowalająco w urządzeniach wolnoobrotowych, jak np. wały kierownicy. W rzeczywistości w wałach napędowych (np. w wale głównym przekazującym moment z umieszczonej podłużnie skrzyni biegów do tylnego mostu napędowego) stosuje się przeguby elastyczne z położeniem ustalonym promieniowo względem końcówek wałów, za pomocą stalowego elementu kulistego, umieszczonego w tulei drugiego wału. Komplikacja budowy takiego przegubu jest konieczna, a wynika z potrzeby precyzyjnego wyważenia szybko obracającego się wału. Źle ustawiony i nie-wyważony przegub elastyczny, ze względu na swe znaczne rozmiary, jest źródłem drgań przenoszących się w czasie jazdy na cały pojazd i może, wbrew intencjom konstruktora, nie zapobiegać, a wręcz zwiększać ryzyko uszkodzenia innych elementów mechanizmu (pozostałych przegubów i ułożyskowań).

Szczególnym przypadkiem przegubu elastycznego jest przegub półosi Fiata 126. Jest to wulkanizowana konstrukcja metalowo-gumowa zastępująca przegub wahliwy, który powinien kompensować przegięcia półosi, wynikające z nieustalonego położenia zespołu napędowego względem osi obrotu tylnego wahacza. Mimo swej masywnej budowy (a może po części dzięki niej) przegub napędowy Fiata 126 dość często ulega uszkodzeniu. Gdy granica elastyczności wypełniającej go gumy zostaje przekroczona, kruszy się ona i wypada, zwiększając luz, a w krańcowym przypadku rozłącza napęd.
Przeguby elastyczne nie zezwalają na stałe przenoszenie momentu napędowego pomiędzy obracającymi się wałami, których osie odchylone są o więcej niż kilka stopni i w praktyce służyć mogą wtedy, gdy wały współpracujących urządzeń ustawione są współosiowo, a zamocowania tych urządzeń są elastyczne. Taki przypadek zachodzi np. pomiędzy silnikiem i skrzynią biegów z jednej strony, a przekładnią główną podwieszoną do nadwozia z drugiej.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Technika i oznaczony tagami . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.